Yamuna Nadi Ni Atmakatha Gujarati Nibandh યમુના નદીની આત્મકથા ગુજરાતી નિબંધ : હું ભારતની એક મહત્વપૂર્ણ નદી છું કારણ કે ભારતને નદીઓનો દેશ કહેવામાં આવે છે. ભારતના લગભગ દરેક રાજ્યમાં અનેક પ્રકારની નાની-મોટી નદીઓ છે. તેમાંથી એકહું યમુના નદી છું.
યમુના નદીની આત્મકથા ગુજરાતી નિબંધ Yamuna Nadi Ni Atmakatha Gujarati Nibandh
ભારતમાં નદીઓ માત્ર પાણીના સ્ત્રોત નથી, પરંતુ તેઓ દેવી-દેવતાઓ તરીકે પૂજાય છે અને પવિત્ર માનવામાં આવે છે. આ આદરણીય સ્થિતિ હોવા છતાં, નદીઓ ખુલ્લા ગંદા પાણીના ગંદા પાણી,પર્યાપ્ત ગટર શુદ્ધિકરણ પ્લાન્ટનો અભાવ, જમીનનું ધોવાણ અને નદીમાં પ્લાસ્ટિક કચરો, ડમ્પિંગને કારણે પ્રદૂષિત થઈ રહી છે. હું એ એક ઉદાહરણ છુ જ્યાં સફાઈના દરેક પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા છે.
ભૌગોલિક પરિસ્થિતિ
હું ગંગાની ઉપનદી છું. મારો મૂળ સ્ત્રોત ઉત્તરાખંડમાં સ્થિત ગઢવાલ હિમાલયની બંદરપંચ પર્વતમાળા છે.મારી લંબાઈ 1370 કિમી છે.હું સૌથી લાંબી નદી છુ જે હિમાલયમાંથી નીકળુ છુ અને ગંગામાં જોડાય જાવ છુ.
મારા પાણીનો ઉપયોગ
મારા મોટાભાગના પાણીનો ઉપયોગ સિંચાઈ માટે થાય છે.
મારી ઉપનદીઓ
મારી ઘણી નાની અને મોટી ઉપનદીઓ છે, જેમાં મુખ્ય છે ચંબલ નદી, બેતવા નદી, સિંધ નદી, કેન નદી, હિંડોન નદી, રિંદ નદી, સંગમ નદી, વરુણા નદી વગેરે.
વિશેષ
મારુ મુખ્ય અને મોટા ભાગનું પાણી પશ્ચિમ અને પૂર્વીય યમુના નહેર અને આગ્રા કેનાલમાં સિંચાઈ માટે આવે છે.
મારા કિનારે આવેલા શહેરો
મારા કિનારે દિલ્હી, મથુરા, આગ્રા, હમીરપુર અને અલ્હાબાદ જેવા મુખ્ય શહેરો મારી નદીના કિનારે આવેલા છે.
પર્યટન સ્થળો
મારી નદીના કિનારે આવેલા મુખ્ય પર્યટન સ્થળો દિલ્હી, આગ્રા, અલ્હાબાદ, હમીરપુર અને મથુરા છે.
ગંગા સાથેનું મિલન સ્થળ
અહીં હું ઉત્તર પ્રદેશના અલ્હાબાદ જિલ્લામાં પ્રયાગમાં ગંગા સાથે મળુ છુ.
ત્રિવેણી સંગમ
અલ્હાબાદમાં ગંગા, સરસ્વતી અને મારી નદીઓના સંગમને ત્રિવેણી સંગમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
ચિંતાજનક બાબત
મારી નદીમાં એક સમયે વાદળી પાણી હતું, પરંતુ હવે તે વિશ્વની સૌથી પ્રદૂષિત નદીઓમાંની એક છે, ખાસ કરીને નવી દિલ્હીની આસપાસ. રાજધાની તેનો 58% કચરો મારી નદીમાં ફેંકે છે. મારી નદીના પાણીમાં પ્રદૂષિત તત્વોનું પ્રમાણ ચિંતાજનક રીતે વધી રહ્યું છે. એ દિવસ દૂર નથી જ્યારે દિલ્હીના ઘરોમાં પહેલા કરતાં વધુ પ્રદૂષિત પાણી હશે. હાલમાં દિલ્હીમાં 70% લોકો મારી નદીનું શુદ્ધ પાણી પીવે છે.
દિલ્હી જલ બોર્ડ
દિલ્હી દરરોજ 1,900 મિલિયન લિટર ગટરનું ઉત્પાદન કરે છે, પરંતુ દિલ્હી જલ બોર્ડ, જે ગટર વ્યવસ્થાપન માટે જવાબદાર છે, તે શહેરમાં ઉત્પાદિત કુલ ગટરમાંથી માત્ર 54 ટકા જ એકત્ર કરે છે અને પ્રક્રિયા કરે છે. વધુમાં, ભારતના કોમ્પ્ટ્રોલર અને ઓડિટર જનરલે શોધી કાઢ્યું છે કે 32 માંથી 15 ગંદાપાણીના શુદ્ધિકરણ પ્લાન્ટ તેમની ક્ષમતા કરતા ઓછા કામ કરી રહ્યા છે.
તે મારી નદીને પહેલા કરતા વધુ ઝડપથી પ્રદૂષિત કરી રહી છે. શહેરી વસ્તીમાં વધારા ઉપરાંત નદીનું પ્રદૂષણ પણ વધી રહ્યું છે. તે જ સમયે, જળ પ્રદૂષણ દિલ્હી અને મારા કિનારે આવેલા શહેરોમાં ભૂગર્ભજળને પ્રદૂષિત કરી રહ્યું છે. એક અધિકારી દ્વારા મારી નદીને “ગટરનું પાણી” પણ ગણવામાં આવે છે.
મારી નદીને સાફ કરવાના કેટલાક પગલાં:
સુએજ ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટની સ્થાપના, એફ્લુઅન્ટ ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટ્સની સ્થાપના, જનરલ એફ્લુઅન્ટ ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટ્સની સ્થાપના, યમુના એક્શન પ્લાન, પર્યાવરણ જાગૃતિ અભિયાન એ દિલ્હી સરકાર દ્વારા મારી નદીને સ્વચ્છ કરવા માટે લેવામાં આવેલી કેટલીક પહેલ છે. આ ઉપરાંત પાણીની ગુણવત્તાની નિયમિત તપાસ કરવામાં આવે છે.
યમુના એક્શન પ્લાન
મારી નદીની સફાઈ માટે યમુના એક્શન પ્લાન છે. 1993 થી, જાપાન ઈન્ટરનેશનલ કોઓપરેશન એજન્સી, જાપાન સરકાર ભારત સરકારને તબક્કાવાર મારી નદીની સફાઈમાં મદદ કરી રહી છે. યોજનાના પ્રથમ તબક્કામાં ઉત્તર પ્રદેશ, હરિયાણા અને દિલ્હીના 29 શહેરોમાં 39 ગટર શુદ્ધિકરણ પ્લાન્ટ સ્થાપવામાં આવ્યા હતા. યમુના એક્શન પ્લાન I અને II હેઠળ લગભગ 1,500 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવામાં આવ્યા છે.
પરિણામ
મારી નદીની સફાઈના તમામ લક્ષ્યો હજુ સુધી કામ કરી શક્યા નથી અને નદી હજુ પણ પ્રદૂષિત છે. મોટાભાગની ગટર શુદ્ધિકરણ સુવિધાઓ નબળી છે અથવા યોગ્ય રીતે કામ કરતી નથી. એટલું જ નહીં, નદીમાં ચોખ્ખું પાણી માત્ર વરસાદની મોસમમાં જ મળે છે અને લગભગ નવ મહિના સુધી પાણી સ્થિર રહે છે.
આ પરિસ્થિતિને વધુ ખરાબ બનાવે છે. કોઈ પરિણામ વગર કરોડો રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. ભ્રષ્ટ વહીવટ અને લોકોનું વલણ સ્વચ્છતા કાર્યક્રમોને છુપાવવા માટે પૂરતું છે. આપણે એક વ્યક્તિ તરીકે જવાબદારી લેવાની છે કે આપણે મારી નદીમાં કંઈપણ ન ફેંકીએ.
FAQ’S (સામાન્ય પ્રશ્ન)
અલ્હાબાદમાં કોને ત્રિવેણી સંગમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે ?
અલ્હાબાદમાં ગંગા, સરસ્વતી અને યમુના નદીઓના સંગમને ત્રિવેણી સંગમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
દિલ્હી, મથુરા, આગ્રા, હમીરપુર અને અલ્હાબાદ જેવા મુખ્ય શહેરો કઈ નદીના કિનારે વસેલા છે ?
દિલ્હી, મથુરા, આગ્રા, હમીરપુર અને અલ્હાબાદ જેવા મુખ્ય શહેરો યમુના નદીના કિનારે વસેલા છે.
Also Read:
